مطالبی در مورد پسماند الکترونیکی

وسایل الکترونیکی همچون رایانه، موبایل، تلویزیون، رادیو و یخچال، ماشین لباسشویی و... از جمله وسایل پرمصرف در دنیای مدرن امروز به شمار می‌روند که به‌طور روزافزون بر تعداد آنها نیز افزوده می‌شود.

بسیاری از قطعات مورد استفاده در تجهیزات الکترونیکی دارای عناصر آلوده‌کننده محیط‌زیست هستند، از این‌رو و با توجه به حجم گسترده وسایل از رده خارج، بازیافت آنها امری اجتناب‌ناپذیر به شمار می‌رود. بر اساس گزارش سازمان ملل بین ۲۰ تا ۵۰ میلیون تن زباله الکترونیکی در سال تولید می‌شود و کشور امریکا بزرگترین تولیدکننده این زباله‌ها در جهان به‌شمار می‌رود. هم‌اکنون ۷۰درصد رایانه‌ها و موبایل‌های جهان در چین بازیافت می‌شوند. درحال‌حاضر امریکا، اتحادیه اروپا، ژاپن، کره‌جنوبی و استرالیا، بزرگترین تولیدکنندگان زباله‌های الکترونیکی و کشورهایی مانند چین، هند، تایلند، برزیل، مکزیک، نیجریه، سنگاپور و پاکستان واردکنندگان عمده این زباله‌ها هستند. مسلم است که ایران نیز به عنوان یک کشور در حال توسعه از این معضل در امان نیست. اگرچه هنوز به صورت رسمی آماری برای مقدار این زباله‌ها در داخل کشور اعلام نشده است و سرنوشت وسایل الکترونیکی از رده خارج به‌صورت دقیق مشخص نیست اما براساس گزارش‌های غیر رسمی هر سال در ایران ۴میلیون تن رایانه از رده خارج می‌شود. حال اگر بخواهیم به همین روال ادامه دهیم و دیگر ضایعات الکترونیکی را به این آمار اضافه کنیم، در آینده‌ای نه چندان دور با انبوهی از زباله‌های الکترونیکی روبه‌رو خواهیم بود که تاکنون راهکاری برای مدیریت و بازیافت آنها در کشور ارائه نشده است. 
یکی از خطرناک‌ترین پسماندهای موجود برای محیط زیست و انسان، پسماندهای الکترونیکی است که با توجه به گسترش روزافزون آن در دنیای مدرن به یک مشکل جهانی تبدیل شده است.وسایل الکترونیکی اگرچه در دنیای امروز مزایای بسیاری برای انسان به همراه داشته است اما از سوی دیگر با توجه به از رده خارج شدن این وسایل با ضایعاتی روبه‌رو خواهیم بود که آثار و تبعات آن جبران‌ناپذیر است، چراکه در ساخت اولیه وسایل الکترونیکی با ۴۰ تا ۶۰ عنصر از عناصر جدول تناوبی مواجه خواهیم بود که در صورت سوزاندن یا دفن شدن آن، آثار سوء زیست‌محیطی بسیاری به همراه خواهد داشت که یا سبب آلودگی هوا یا آلودگی سفره‌های زیرزمینی خواهد شد.یکی از مواد پرکاربرد در ساخت رایانه‌ها «الکترومگنتیک» است که در صورتی که به‌درستی و کارشناسانه دفع نشود، در محیط برای انسان بسیار سرطان‌زا خواهد بود. دفن غیراصولی و غیرعلمی پسماندهای الکترونیکی و الکتریکی که حاوی مواد خطرناک و سمی همچون جیوه، کادمیم، آرسنیک و... هستند، در آینده می‌تواند بسیار مشکل‌ساز باشد. از این‌روست که بسیاری از کشورهای پیشرفته در دنیا به‌ویژه پس از دهه ۱۹۸۰م و همزمان با اوج استفاده از وسایل الکترونیکی به فکر بازیافت این وسایل خطرناک نیز افتادند.


بازیافت الکترونیکی عمری بیشتر از ۴۰ سال در دنیا ندارد و مهم‌ترین کشورهای موفق در جهان در این زمینه سوئیس، سوئد، انگلستان و ژاپن هستند.